همشهری- علی ابراهیمی: ستاد ملی مقابله با کرونا در نشست پنجشنبه، پس از بررسی ۲ پیشنهاد اصناف مبنی بر تعطیلی ۱۰ روزه اکثریت مشاغل یا بازگشایی مشاغل گروه۲با تشدید پروتکل‌ها و نظارت‌های بهداشتی اعلام کرد؛ از امروز شنبه، ۱۸ اردیبهشت مشاغل گروه یک و ۲ در شهرهای قرمز و نارنجی به فعالیت مجاز خواهند بود. علاوه بر آن تعطیلی مشاغل صنفی گروه ۳و ۴ تا ۲۸ اردیبهشت‌ماه جاری تمدید شد. با محمدباقر مجتبایی، دبیر کل اتاق اصناف ایران، در مورد کم و کیف بازگشایی مشاغل گروه یک و ۲ و تعطیلی مشاغل گروه ۳ و ۴ گفت‌وگو کرده‌ایم.
- نتایج بررسی پیشنهادهای اصناف برای نحوه فعالیت مشاغل، در نشست پنجشنبه هفته گذشته ستاد ملی مقابله با کرونا، چه بوده است؟
در این نشست با حضور حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، پیشنهادهای اصناف برای تعیین نحوه فعالیت مشاغل گروه ۲ یا تعطیلی ۱۰ روزه همه مشاغل در شهرهای قرمز و نارنجی بررسی شد. با بررسی پیشنهادهای دوگانه اصناف، ستاد ملی مقابله با کرونا، به ادامه کار مشاغل گروه یک و ۲ و تداوم تعطیلی مشاغل گروه ۳ و ۴ از امروز شنبه ۱۸ اردیبهشت رأی داد. این مصوبه بر مبنای پیشنهادی بود که هفته گذشته اصناف به کمیته امنیتی و انتظامی ستاد ملی کرونا ارائه کرده بودند. بر مبنای آن پیشنهاد شده بود فعالیت‌های گروه یک و ۲ شغلی مجاز و گروه ۳ و ۴ شغلی، به‌رغم خسارت های سنگین و تعطیلی ۱۹ ماهه بازهم تعطیل باشند. در گروه ۳ و ۴ شغلی ۳۰ هزار واحد صنفی قرار دارند که شامل ۳ هزار و ۸۰۰ واحد صنفی فعال در صنف تالارهای پذیرایی است.
- با مصوبه اخیر چه تعداد واحد صنفی فعال می‌شود؟
با تأیید بازگشایی مشاغل گروه ۲، در ستاد، در مجموع ۳ میلیون واحد صنفی از جمله بازار بزرگ تهران ، پاساژها و مجتمع‌های تجاری به شرط رعایت پروتکل‌های بهداشتی ارتقا یافته و با تشدید نظارت‌ها می‌توانند از امروز فعالیت کنند.
- اگر پروتکل‌ها رعایت نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟
درصورت عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی، واحدهای صنفی متخلف به‌مدت ۳ هفته پلمب خواهند شد.
- در شرایطی که اصناف خواستار بازگشایی مشاغل گروه ۲ بودند، علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، از احتمال تعطیلی ۱۰ روزه همه مشاغل در شهرهای قرمز و نارنجی خبر می‌داد، علت چه بود؟
پیشنهادی که اصناف برای تعیین تکلیف مشاغل و کسب‌وکارها و مقابله با شیوع کرونا ارائه کرده بودند شامل ۲ محور بود، در بخش نخست این پیشنهاد بازگشایی یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد صنفی مشمول گروه ۲شغلی، با رعایت دقیق و جدی‌تر پروتکل‌های بهداشتی و تشدید نظارت دستگاه‌های ذی ربط، برای پایان دادن به وضعیت سخت مشاغل، مطرح شده بود. پیشنهاد دیگر اتاق اصناف تعطیلی ۱۰ روزه همه مشاغل و کسب‌وکارها، به جز مشاغل حیاتی و ضروری، برای قطع زنجیره شیوع کرونا و فراهم شدن زمینه فعالیت مشاغل، پس از کاهش آمارهای شیوع و مرگ‌ومیر، ناشی از این بیماری بود. در واقع تعطیلی فراگیر ۱۰ روزه هم جزو پیشنهادهای اتاق اصناف ایران بود، پیشنهاد دوم این بود که اگر با پیشنهاد بازگشایی مشاغل گروه ۲ موافقت نشد، باید تعطیلی۱۰ روزه فراگیر در همه شهرهای قرمز و نارنجی مدنظر قرار گیرد؛ نه اینکه باز هم اصناف، هزینه بیشتری را برای مقابله با این بیماری متحمل شوند.
- درصورت اعمال تعطیلی ۱۰ روزه چه تعداد از مشاغل گروه یک فعال می‌ماند؟
اگر ستاد ملی مقابله با کرونا با تعطیلی ۱۰ روزه موافقت می‌کرد، فعالیت مشاغل گروه یک صنفی نیز محدود می‌شد و باید بانک‌ها، ادارات دولتی، شرکت‌های خصوصی و بخشی از حمل‌ونقل درون شهری تعطیل می‌شد و فقط مشاغل خیلی ضروری مشمول گروه یک، مانند: اورژانس، آتش‌نشانی، مراکز بهداشتی و درمانی، داروخانه‌ها یا آن‌دسته از واحدهای صنفی که مایحتاج ضروری مردم را تامین می‌کنند، مانند نانوایی‌ها، سوپر مارکت‌ها، میوه‌فروشی‌ها، عرضه‌کنندگان مواد پروتئینی، تعمیرگاه‌ها و لوازم یدکی خودرو فعالیت می‌کردند؛ یعنی درصورت تصویب پیشنهاد تعطیلی ۱۰ روزه در ستاد ملی مقابله با کرونا، از مجموع یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد صنفی مشمول گروه یک شغلی، در مناطق قرمز و نارنجی، فقط ۶۰۰هزار واحد صنفی فعال و بقیه مشاغل و کسب‌وکارها تعطیل می‌شد.
- مصوبات تازه ستاد ملی مقابله با کرونا از چه زمانی اجرایی می‌شود؟
پیشنهادهای اصناف که هفته گذشته در کمیته امنیتی و انتظامی ستاد ملی مقابله با کرونا تأیید شده بود، روز پنجشنبه هفته گذشته در نشست این ستاد با کمیته‌های کاری آن، به ریاست رئیس‌جمهوری، مطرح و با تصویب این ستاد برای اجرا از امروز شنبه ۱۸ اردیبهشت به اصناف ابلاغ شده است.
- آیا نمی‌شد تعطیلی ادامه یابد؟
با توجه به تنگناهای مالی دولت، شرایط فعالیت واحدهای صنفی به‌گونه‌ای شده که بسیاری از صنوف دیگر قادر به ادامه این روند تعطیلی نبودند. پیامدهای افزایش تعداد روزهای تعطیلی در صنوف مشمول آن، قبلا در کمیته اقتصادی ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح شده بود، بر این اساس اتاق اصناف ایران پیشنهادهای ۵۵گانه‌ای را برای کاهش فشار به واحدهای صنفی، به دولت ارائه کرد اما معدود مصوبات دولت، در اجرای این پیشنهادها، خسارت اصناف را جبران نکرد، در نتیجه امکان تداوم حیات برای بسیاری از صنوف وجود نداشت، با توجه به همین شرایط بود که ستاد ملی مقابله با کرونا با بازگشایی مشاغل گروه ۲ مانند پاساژها، مجتمع‌های تجاری و بازار بزرگ تهران، از امروز موافقت کرد.
- آیا آماری از تعداد شاغلانی که در دوره تازه فعالیت صنوف به سرکار برمی‌گردند، در اختیار دارید؟
در ۳ میلیون واحد صنفی فعال در کشور ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر مشغول به‌کار هستند و با لحاظ مشاغل مرتبط، ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از جامعه ایران را خانواده بزرگ اصناف تشکیل می‌دهد؛ در نتیجه بدیهی است که بیش از این نمی‌شد به‌دلیل مشکلات مالی دولت و تداوم تعطیلی‌ها، زمینه آسیب به این قشر را فراهم کرد.
- مگر در دور تازه تعطیلی‌ها چه میزان خسارت به صنوف وارد شده است؟
اگرچه در سال گذشته نیز اصناف با تعطیلی مشاغل مواجه شدند اما اثر دور تازه تعطیلی مشاغل و کسب‌وکارها درفروردین و اردیبهشت امسال، بر مشاغل بسیار گسترده‌تر بود.
- تفاوتش با دفعات قبل در چه بود؟
این بار به‌دلیل گسترش شیوع کرونا بیش از ۳۰۰ شهر در وضعیت قرمز و نارنجی قرار گرفتند، مدت زمان تعطیلی‌ها نیز طولانی‌تر بود. مثلا در آذرماه پارسال اصناف فقط به‌مدت ۱۵ روز تعطیل شدند و تعداد شهرهای قرمز و نارنجی نیز بسیار کمتر بود، اما در شروع سال ۱۴۰۰ تعداد شهرهای قرمز و نارنجی، نسبت به آذر پارسال، ۱۰۰ شهر بیشتر بود. در آغاز امسال و با گسترش محدودیت‌ها فقط یک میلیون و ۲۰۰ هزارواحد صنفی مشمول گروه یک شغلی مجاز به فعالیت بودند؛ یعنی از ۱۸فروردین‌ماه امسال به بعد، یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد صنفی مشمول گروه ۲ و ۳ هزار واحد صنفی مشمول گروه ۳ و ۴ به‌مدت ۲۶ روز تعطیل شدند.
- آیا رقم زیان اصناف از محل این تعطیلی‌ها محاسبه شده است؟
پیش‌بینی ما این است که به‌دلیل این تعطیلی‌ها، اصناف حداقل با کاهش فروش ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی مواجه شده‌اند که بخشی از این اعتبار برای خرید کالا و چرخش چک‌های صنوف استفاده می‌شد.
- در مجموع چه تعداد از چک‌های صنوف به‌دلیل ۲ دوره تعطیلی مشاغل برگشت خورده است؟
در آذرماه سال گذشته به‌دلیل تعطیلی ۱۵ روزه صنوف ۸۹۳ هزار فقره چک به مبلغ ۲۳ هزار میلیارد تومان برگشت خورد که اکثر آن مربوط به واحدهای صنفی خرده فروش فعال در حوزه بنکداری، شرکت‌های پخش، عمده فروشان و واحدهای تولیدی بود. از این میزان ۱۱.۵ میلیارد تومان مربوط به تعطیلی ۱۵ روزه مشاغل و بخش عمده آن مربوط به واحدهای صنفی بود. پیش‌بینی می‌شود در موج تازه تعطیلی مشاغل در فروردین و اردیبهشت سال ۱۴۰۰ بیش از ۵۰۰ هزار فقره چک اصناف به ارزش ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برگشت خواهد خورد.
- آیا خسارت مالی فقط به حوزه چک‌های برگشتی محدود می‌شود؟
۷۰درصد صنوف تعطیل شده مستأجرند و برای پرداخت اجاره محل کسب یا منزل مسکونی خود با مشکل مواجه شده‌اند. افزایش تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی در حلقه‌های مختلف زنجیره فعالیت صنوف از واحدهای خرده‌فروشی، عمده فروشی گرفته تا واحدهای تولیدی صنفی و کارخانه‌های بزرگ تأثیر می‌گذارد؛ زیرا ۹۰درصد تولیدات کشور از طریق اصناف و برای تامین نیازهای روزمره مردم و ادارات توزیع می‌شود. اصناف ۳ هزار نوع خدمات ارائه می‌دهند و حتی واحدهای صنفی در زمینه تامین مواداولیه و قطعات یدکی صنایع (از ورق اسنتلس استیل صنایع کوچک گرفته تا پیچ و مهره مورد نیاز صنایع بزرگ) نیز فعال هستند.
- پس چرا با این حجم گسترده فعالیت، همکاران شما می‌گویند سهم اصناف در شیوع کرونا کم است؟
واحدهای صنفی نسبت به سیستم حمل‌ونقل عمومی سهم بسیار ناچیزی در گسترش شیوع کرونا دارند. براساس گزارش وزارت بهداشت، سهم اصناف در این همه‌گیری کمتر از ۱۵درصد است.
- برای کنترل همین سهم ۱۵درصدی در دور تازه فعالیت اصناف برنامه‌ای دارید؟
اتاق اصناف برای کاهش هرچه بیشتر این سهم، با مشارکت وزارتخانه‌های بهداشت و کشور، بازنگری در فهرست صنوف و اعمال سختگیرانه‌تر و دقیق‌تر پروتکل‌های بهداشتی را آغاز کرده است. در زمینه رعایت پروتکل‌ها نیز همکاری خوبی با وزارت بهداشت داریم و حتی این وزارتخانه اخیرا پیشنهادهای ۱۷گانه‌ای را برای حمایت از مشاغل تدوین کرده که البته اغلب موارد آن در بسته پیشنهادی اصناف نیز مطرح شده بود، اما اجرایی نشد. در عین حال انتظار داریم با بازگشایی مشاغل گروه ۲ و اجرای جدی‌تر پروتکل‌های بهداشتی، بتوانیم هم به مدیریت بهداشت و درمان کمک کنیم و هم معیشت و اقتصاد بخش بزرگی از جامعه را از بن‌بست کنونی خارج کنیم.
نظر شما